Dzieci a inteligencja emocjonalna

Każdy rodzic chce dla swoich dzieci tego, co najlepsze. Życzy sobie, by były zadowolone z życia i dobrze im się wiodło. Zastanawiałeś się jednak kiedyś nad tym, od czego właściwie zależy nasz sukces czy zadowolenie z życia? Psychologia długo zakładała, że chodzi tu przede wszystkim o nasze zdolności intelektualne. Im mądrzejsi jesteśmy, tym lepiej rozumiemy otaczający nas świat, tym lepszą pracę możemy zdobyć, tym lepiej spełnimy się w życiu, tym bardziej jesteśmy zadowoleni. W latach dziewięćdziesiątych pojawił się jednak w grze zupełnie nowy element – inteligencja emocjonalna. Bardzo szybko okazało się, że inteligencja emocjonalna ma na nasze zadowolenie z życia co najmniej taki sam, o ile nie większy wpływ, jak zdolności intelektualne.

Inteligencja emocjonalna obejmuje naszą zdolność do zrozumienia własnych emocji i pracy z nimi. Obejmuje jednak też i zdolność rozpoznawania emocji innych, wczucia się w ich sytuację oraz dostosowania do tego swojego zachowania, a także zdolności komunikacji i rozmowy na temat emocji i potrzeb. Choć z pewnymi predyspozycjami w zakresie rozwoju inteligencji emocjonalnej prawdopodobnie się rodzimy, możemy ją w ciągu swojego życia rozwijać i pielęgnować.

Większość informacji na temat tego, jak radzić sobie z emocjami, przekazujemy dzieciom nieświadomie. Dzieci uczą się od nas śledząc, jaki sami mamy stosunek do naszych emocji, w jaki sposób je wyrażamy, jak o nich mówimy i jak potrafimy nad nimi panować. Równie ważne jest jednak i to, jak reagujemy na przeżycia dzieci. Czy przyjmujemy ich emocje i uczymy je, w jaki sposób z nimi postępować. Przyjęcie emocji, czy już własnych, czy tych dziecięcych, jest z punktu widzenia rozwoju inteligencji emocjonalnej kluczowe. Każda z pojawiających się emocji ma swoje miejsce a jej ignorowanie czy tłumienie nie jest na pewno dobre.

W zrozumieniu emocji bardzo pomoże, jeśli będziemy z dziećmi o nich oraz ich pochodzeniu rozmawiać. Materiałem roboczym mogą być sytuacje z dnia codziennego. Porozmawiaj z dziećmi o tym, co właśnie je zdenerwowało, albo dlaczego są smutne. Nie oceniaj ani nie lekceważ ich przeżyć, zamiast tego uważnie ich wysłuchaj. Jeżeli opisanie sytuacji jest dla dziecka trudne, możesz mu w tym pomóc i zaproponować swój punkt widzenia. Mów także o swoich emocjach i powodach, które do nich prowadziły.

Z dziećmi możesz trenować także rozpoznawanie emocji z wyrazu twarzy i sylwetki. Zagrajcie w pełną emocji pantomimę, gdzie jedna osoba pokazuje emocje, a druga stara się je odgadnąć. Ze starszymi dziećmi możesz spróbować określić emocje na podstawie tonu głosu. Odwróć się plecami, wypowiedz neutralne zdanie (na przykład: Cześć, jak się masz?) tonem, który pasuje do określonych emocji, po czym każ dzieciom zgadywać, o jakie emocje chodzi. Albo podczas spaceru zwróćcie uwagę na ludzi wokół i z wyrazów ich twarzy oraz zachowania zgadujcie, kto jak się w danym momencie czuje.

Inteligencję emocjonalną można rozwijać również z pomocą historii. W trakcie lektury rozmawiaj z dziećmi o tym, jak czują się poszczególne postaci i dlaczego. Zastanówcie się razem, co mogłyby zrobić, by czuć się lepiej. W aplikacji Readmio przygotowaliśmy dla was nową kategorię pod nazwą Uczucia i emocje. Znajdziecie w niej historie rozwijające zdolność poznawania i rozumienia własnych przeżyć, a także lepszego rozumienia relacji międzyludzkich oraz wzajemnej komunikacji. Życzymy wam pełnej wrażeń podróży przez świat emocji, pełnej interesujących odkryć i przeżyć.